पूर्व उच्च प्राथमिक शिष्यवृत्ती परीक्षा (इयत्ता 5 वी), फेब्रुवारी 2024 Scholarship marathi paper

5 th Scholarship | इयत्ता पाचवी शिष्यवृत्ती

पूर्व उच्च प्राथमिक शिष्यवृत्ती परीक्षा (इयत्ता 5 वी), फेब्रुवारी 2024

Q1. पुढील आकृतीत असलेल्या अक्षरांपासून तयार होणाऱ्या अर्थपूर्ण म्हणीतील चौथ्या अक्षराचा पर्याय निवडा.

A) व

B) बा

C) दे

D) मु

Q2. 'सिस्टीम' या शब्दाला पर्यायी मराठी शब्द कोणता ?

A) जोडणी

B) प्रणाली

C) वापरकर्ता

D) माहिती

प्रश्न क्र. 03 ते 05 साठी सूचना.
पुढील सुसंगत वाक्यांचा परिच्छेद अर्थपूर्ण होण्यासाठी दिलेल्या पर्यायांतून योग्य पर्याय निवडा.

Q3. सर्व विद्यार्थी जमले ........... होते.

A) नाट्यगृहात

B) किल्ल्यावर

C) सभागृहात

D) सर्कशीच्या तंबूत

Q4. तेथे सर्वांनी ..............

A) रोमहर्षक कसरती पाहिल्या.

B) योगसाधना केली.

C) बुरूजाची पाहणी केली.

D) नाटुकले पाहिले.

Q5.  निमित्त होते 21 जून रोजी साजरा होणाऱ्या जागतिक ............

A) नाट्यदिनाचे

B) बालदिनाचे

C) पर्यावरण दिनाचे

D) योगदिनाचे

Q6. पुढे दिलेल्या शब्दसमूहाबद्दल एक अचूक शब्द पर्यायांतून निवडा.
मोजक्या शब्दात सांगितलेले तत्त्व -

A) मंत्र

B) सूत्र

C) तंत्र

D) यंत्र

Q7. खालील शब्द वर्णानुक्रमे लावल्यास मध्यभागी येणाऱ्या शब्दाचा पर्याय निवडा.
नजर, वजन, जरब, नगर, गरज, गजरा, चरण

A) नगर

B) वजन

C) जरब

D) नजर

Q8. जसे, गंजी गवताची, तसे धान्याची -.

A) चळत

B) रास

C) जाळी

D) जुडी

Q9. खालीलपैकी 'आरती प्रभू' म्हणून कोणास संबोधले जाते?

A) यशवंत दिनकर पेंढारकर

B) चिंतामण त्र्यंबक खानोलकर

C) आत्माराम रावजी देशपांडे

D) माणिक शंकर गोडघाटे

Q10.खालील वाक्यातील अधोरेखित शब्दाचा विरूद्धार्थी शब्द पर्यायांतून निवडा.
राधाची बाहुली बोलकी आहे.

A) बहिरा

B) शांत

C) बडबडी

D) अबोल

Q11.पुढीलपैकी प्राणी व त्यांचा निवारा यांची चुकीची जोडी ओळखा.

A) कोळी-घरटे

B) सिंह-गुहा

C) साप-बीळ

D) घोडा-तबेला

Q12.खालीलपैकी कोणत्या पर्यायांतील अक्षरे घेतल्यास सर्व उभे अर्थपूर्ण शब्द तयार होतील?

A) वा, स, रू, पा

B) स्पं, वा, रू, स

C) गो, वा, न, स्पं

D) वं, सा, र, व

Q13.पुढीलपैकी कोणत्या पर्यायांतील शब्द दिलेल्या सर्व अर्थांनी वापरला जात नाही?

A) प्रतिमा प्रतिबिंब, चित्र

B) भाव दर, भक्ती

C) वर्ण रंग, मूळध्वनी

D) वास गंध, अवसर

प्रश्न क्र. 14 ते 16 साठी सूचना
खालील उतारा वाचून त्यावर आधारित विचारलेल्या प्रश्नांची उत्तरे पर्यायांतून निवडा.

साबणाने शरीर स्वच्छ होते; परंतु मनामध्ये वाईट विचार असतील, खोटे बोलण्याची सवय असेल, दुसऱ्यांना फसवण्याची, लुबाडण्याची संधी आपण शोधत असू किंवा चहाडी, टवाळी आणि टिंगल करण्याची सवय असेल, त्याने कितीही साबण लावून शरीर घासून घासून स्वच्छ केले, तरी त्याचे जीवन निर्मळ होऊ शकत नाही, कारण त्याचे चित्त शुद्ध नाही आणि म्हणूनच त्याला कितीही उद्बोधक विचार पटवून देण्याचा प्रयत्न केला, तरी त्याला ते पटत नाहीत. गळी उतरत नाहीत. जसे वसंत ऋतू आल्यावर वृक्ष आपोआप फळांनी बहरतात, पण एखादया वृक्षाला फळेच येत नसतील, तर वसंत ऋतू येऊनही त्या वृक्षाला त्याचा उपयोग नसतो. प्राण गेलेले शरीर कोणतीही क्रिया वा व्यवहार करू शकत नाही. पाण्याशिवाय शेतामध्ये पीक येऊ शकत नाही. साबण आपले शरीर स्वच्छ करू शकतो; पण आपले जीवन निर्मळ करू शकत नाही.

Q14. एखाद्याचे जीवन केव्हा निर्मळ होऊ शकेल ?

A) त्याच्या मनात वाईट विचार असतील तर

B) त्याला टिंगल टवाळी करण्याची सवय असेल तर

C) तो दुसऱ्यांना लुबाडण्याची संधी शोधत असेल तर

D) त्याचे चित्त शुद्ध असेल तर

Q15.'पटवून देणे' या अर्थाचा कोणता वाक्प्रचार उताऱ्यात आला आहे?

A) संधी शोधणे.

B) गळी उतरवणे.

C) चहाडी करणे.

D) बहरणे.

Q16.खालीलपैकी कोणते उदाहरण उताऱ्यात आले नाही?

A) वृक्षाला फळेच येत नसतील, तर वसंत ऋतूचाही उपयोग होत नाही.

B) चित्त शुद्ध नसेल, तर उद्बोधक विचार पटत नाहीत.

C) साबण शरीर स्वच्छ करतो, तर पाण्याने मन स्वच्छ होते.

D) प्राण नसलेले शरीर कोणतेही व्यवहार करू शकत नाही.

प्रश्न क्र. 17 ते 19 साठी सूचना
पुढील जाहिरातीचे लक्षपूर्वक निरीक्षण करून त्यावर आधारित विचारलेल्या प्रश्नांची उत्तरे पर्यायातून निवडाः

Q17.'सुंदर हस्ताक्षर वर्गाचे' पुढीलपैकी कोणते वैशिष्ट्य नाही ?

A) परवडणारी फी.

B) दिवसभर मार्गदर्शन.

C) भरपूर लेखन सराव.

D) सुसज्ज वातानुकूलित प्रशिक्षण वर्ग.

Q18.सुंदर हस्ताक्षरातील सर्वाधिक सुधारणा कोणत्या वयोगटात होईल ?

A) 8 वी ते 10 वी

B) 10 वी ते 12 वी

C) फक्त माध्यमिक

D) शिशु वर्ग ते 7 वी

Q19.'सुंदर हस्ताक्षर मार्गदर्शन वर्ग' कोणी आयोजित केला आहे?

A) तज्ज्ञ मार्गदर्शक

B) 5 ते 13 वर्ष वयोगटातील विद्यार्थी

C) भाषाप्रेमी मंडळ

D) सातारा जिल्हा

Q20. 'रेखीव रांगोळी अंगणात शोभून दिसते.' वरील वाक्यात विशेष्य कोणते ?

A) रेखीव

B) अंगण

C) रांगोळी

D) शोभून

Q21.दिलेल्या पर्यायांमधील निश्चितपणे एकवचनी नसलेला शब्द कोणता ?

A) हरिण

B) वाघ

C) ससा

D) चित्ता

Q22.खालील वाक्यात कोणते विरामचिन्ह द्यायचे राहिले आहे?
'प्रथमेश मुंबईला गेला पण त्याचे काम झालेच नाही.'

A) पूर्णविराम

B) उद्‌गारचिन्ह

C) स्वल्पविराम

D) अर्धविराम

Q23.. खालीलपैकी भूतकाळी वाक्याचा पर्याय निवडा.

A) ती नाचत असते.

B) ती नाचत जाईल.

C) मी नदीकाठी खेळत असे.

D) तो नेहमीच उशिरा उठतो.

Q24.पुढील पर्यायांतून शुद्ध शब्द ओळखा.

A) क्रिडामहोत्सव

B) औद्योगिक

C) नैतीक

D) राष्ट्रकूल

Q25.खालील वाक्याचा अर्थ पूर्ण करण्यासाठी योग्य वाक्प्रचार पर्यायांतून निवडा.
ताटातील सुग्रास जेवण पाहून प्राचीच्या __________

A) तोंडचे पाणी पळणे

B) तोंडाला पाने पुसणे

C) तोंडाला पाणी सुटणे

D) तोंडचा घास काढणे

Your Score:

5 th Scholarship | इयत्ता पाचवी शिष्यवृत्ती